Əhməd bəy Müqimov
| Əhməd bəy Müqimov | |
|---|---|
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Şuşa, Şuşa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Şuşa, DQMV, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Vəfat səbəbi | ürək tutması |
| Vətəndaşlığı |
 Rusiya imperiyası AXC.svg){kind=small} Azərbaycan SSR |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Dini | İslam |
| Təhsili | |
| Tanınır | xeyriyyəçi |
Əhməd bəy Müqimov (1899, Şuşa rayonu – 1946, Şuşa, DQMV) — Qarabağın tanınmış xeyriyyəçi və himayədarlarından biri.[1]
Həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Erkən həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Əhməd bəy Qarabağda, Şuşada anadan olmuşdur. O, Qarabağın tanınmış Müqimovlar soyuna mənsubdur. Bu nəslin ulu babası Müqim ağadır. Müqim ağa XVIII əsrdə Şuşa şəhərində yaşamışdır. Mədrəsə təhsili almış Müqim ağa məhəllələrinin dini işləri ilə məşğul olmuşdur.
Molla Müqim ağanın İman ağa və Qurban ağa adlı oğlanları vardı.
İman ağa Molla Müqim ağa oğlu 1772-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdur. İbtidai təhsilini atasından almışdır. Sonra təhsilini Təbriz şəhərində davam etdirmişdir. Tibb elmini dərindən bilirdi. Şuşa şəhərində dini işlərə maraq göstərirdi. Molla ünvanını daşıyırdı. Xorasan torpağını, Məşhədi-müqəddəsi ziyarət etmişdir.[1]
Məşədi Molla İman ağanın törəmələri əvvəlcə İmanbəyov soyadını daşıyırdılar.
Məşədi Molla İman ağa Mələknisə xanımla ailə qurmuşdur. Məhəmməd ağa, Xudaverdi ağa, Həsən ağa, Hüseyn ağa, Müqim bəy, Əmiraslan bəy, İbrahim bəy adlı oğlanları, Mehri xanım, Bədir xanım, Bacıxanım xanım, Bahar xanım və Gövhər xanım adlı qızları dünyaya gəlmişdir.
Məşədi Molla İman ağanın beşinci oğlu İbrahim bəy 1828-ci ildə Şuşa şəhərində dünyanı tanımışdır. İbtidai təhsilini atasından almışdır. Sonra mədrəsədə təhsilini davam etdirmişdir. Ticarətlə məşğul olub. Müqəddəs Məkkəyi-müşərrəfi ziyarət edib.
Hacı İbrahim bəy Gülxanım xanımla ailə qurmuşdur. Onların Mahmud, Rza, Lətif, Muxtar, Zülfüqar, Məmmədcəfər, Əbdürrəhim adlı oğlanları dünyaya gəlmişdir.
Mahmud bəy Hacı İbrahim bəy oğlu 1857-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olmuşdur. İbtidai təhsilini molla yanında almışdır. Ticarətlə məşğul olan Mahmud bəy II gildiya tacir ünvanı almışdır.
Mahmud bəy Xanım xanım Allahverdi qızıyla ailə həyatı qurmuşdur. Onların Əhməd, Məhəmməd, Əhəd adlı oğlanları, Aftab, Teyhu, Zəhra adlı qızları dünyaya gəlmişdir.
Təhsili
[redaktə | mənbəni redaktə et]Əhməd bəy Mahmud bəy oğlu Müqimov 1899-cu ildə Şuşa şəhərində doğulmuşdur. İbtidai təhsilini məhəllə mollaxanasında alan Əhməd bəy sonra Şuşa real məktəbində təhsilini davam etdirmişdir. Türk, fars, ərəb, rus və fransız dillərini gözəl bilirdi. O, da nəslinin nümayəndələri kimi ticarətlə məşğul olmuşdur.[1]
Əhməd bəy Müqimov bir müddət Dağıstanda yaşamışdı. Petrovsk (indiki Mahaçqala) şəhərində dükanları, ticarət obyektləri vardı. O, Rusiyadan İrana taxta-şalban, metal lövhələr, fabrik-zavod istehsalı olan mallar, qida məhsulları satırdı. İrandan isə Rusiyaya meyvə qurusu, xalça gətirirdi.
Xeyriyyəçilik fəaliyyəti
[redaktə | mənbəni redaktə et]Elmi araşdırmalara əsasən müəyyən edilmişdir ki, 1918-ci ildə Bakıda mart soyqırımı dövründə Dağıstana qaçmış Azərbaycan vətəndaşlarına da imkan daxilində yardım etmişdir.[2]
Əhməd bəy Müqimov bir çox şuşalı xanəndələri Prtrovska dəvət etmiş, konsertlərinin təşkil olunmasına yardım göstərmişdir. Azərbaycanın elm, təhsil sahəsində görkəmli şəxsiyyətlərin yetişdirilməsində böyük rolu olan Əhməd bəy Müqimov bir çox məktəblərə maddi yardım göstərmişdir.
Əhməd bəy Müqimov atası Mahmud bəylə birlikdə Fransada, Paris şəhərində olmuşdu. Onlar Avropadan yük daşımaq üçün "Kavkaz i Merkuri" şirkətinin gəmilərindən istifadə edirdilər.[2]
Əhməd bəy Müqimov "Molla Nəsrəddin" jurnalının abunəçisi idi. Bu jurnalın hər sayını tacir dostlarına oxuyurdu.
Əhməd bəy Müqimov sovet dönəmində mühasib işləyib. O, uzun illər ərzində zəngin həyat təcrübəsi əldə etmiş, sonradan qazandığı bu təcrübələrini iş yerində də tətqbiq etmişdi.
Əhməd bəy Müqimov 23 yanvar 1946-cı ildə vəfat edib.[2]
Ailəsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Əhməd bəy Səltənət Tağı qızı Şəfiyeva (1912-?) ilə həyat qurmuşdu. Onların bu nikahdan Oqtay, Arif, Aydın adlı oğlanları, Elmira adlı qızı dünyaya gəlmişdir.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 3 Ənvər ÇİNGİZOĞLU. "Əhməd bəy Müqimov: hesabdar adam." (az.). (#archive_missing_date) tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 may 2022.
- ↑ 1 2 3 Ənvər Çingizoğlu. "Ənvər Çingizoğlu ŞUŞA ŞƏHƏRİ" (az.). Archived from the original on 4 May 2022. İstifadə tarixi: 2 may 2022.